Południowe Podlasie oraz Lubelszczyzna to region Polski, który przez lata związany był z rolnictwem oraz przemysłem rolnym. W przestrzeni miasteczek i wiosek położonych, m.in. na terenie dzisiejszego powiatu bialskiego, radzyńskiego, parczewskiego, łosickiego, łukowskiego, lubartowskiego odnaleźć można jeszcze dziś architekturę związaną z przetwórstwem rolno-spożywczym, wśród nich młyny. Początkowo były to drewniane młyny wodne oraz wiatraki, w miarę rozwijającej się technologii murowane młyny parowe i motorowe.
W ramach kolejnej edycji cyklu pt. „Archiwalny przewodnik po regionie” prezentujemy młyny na terenie dzisiejszego powiatu bialskiego, parczewskiego, radzyńskiego, części lubartowskiego i łukowskiego w woj. lubelskim oraz łosickiego w woj. mazowieckim. Miejsca i budynki, dziś niejednokrotnie już nieistniejące prezentują się w świetle odnalezionych źródeł archiwalnych.
W Przewodniku można zobaczyć przede wszystkim dokumenty na temat młynów wodnych i motorowych. Ale znajdziemy tu również młyn parowy i młyn wiatrak. Prezentowane dokumenty powstały w okresie międzywojennym oraz w okresie powojennym, do lat 70. XX w. Szczególnie interesujące wydają się projekty młynów z zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie.
W prezentacji zastosowano podział na powiaty obowiązujący obecnie, jednak granice powiatów w omawianym okresie ulegały zmianom, np. Międzyrzec Podlaski przez długi czas przynależał do powiatu radzyńskiego. Innym kolorem oznaczono miejscowości leżące w teraźniejszym powiecie lubartowskim tj. Krępa – niegdyś powiat łukowski i przypisany do tego powiatu oraz Kock – należał do powiatu łukowskiego (dziś pow. lubartowski), a później radzyńskiego, przypisany do tego powiatu.
Odnalezione w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie oraz w Oddziale Zamiejscowym w Radzyniu Podlaskim materiały nie wyczerpują tematu, mamy nadzieję jednak, że uzupełnią wiedzę na temat historii regionu.
Przygotowanie wystawy: Katarzyna Szczepańska
Link do wystawy
https://www.google.com/maps/d/edit?mid=1GGFadH3jh20x5mIBsgtDPd_mvL3fes_3&usp=sharing