Okrągłe rocznice urodzin Józefa Mackiewicza, Brunona Schulza, dwusetna rocznica opublikowania pierwszego zbioru poezji Adama Mickiewicza – m.in. te rocznice będziemy obchodzić w 2022 r.
W 2022 r. przypada dwusetna rocznica opublikowania w Wilnie „Ballad i romansów”, zbioru poezji Adama Mickiewicza. Moment ten uznawany jest za symboliczny początek okresu romantyzmu w polskiej kulturze. „To, co nastąpiło potem, było bez precedensu w polskich dziejach. Zrodz
iła się epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską literaturę, muzykę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej” – podkreślono w uchwale Sejmu RP ustanawiającej 2022 Rokiem Romantyzmu Polskiego.
Styczeń
120 lat temu, 18 stycznia 1902 r., w „Tygodniku Ilustrowanym” ukazał się pierwszy odcinek „Chłopów” Władysława Reymonta, jednej z najważniejszych powieści w dziejach polskiej literatury. W 1924 r. jej autor został wyróżniony Literacką Nagrodą Nobla.
Luty
50 lat temu, 11 lutego 1972 w Dorking zmarł Marian Hemar– polski poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor tekstów piosenek.
80 lat temu, 14 lutego 1942 r., rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych, gen. Władysława Sikorskiego, istniejący od 13 listopada 1939 r. Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową.
40 lat temu, 28 lutego 1982 r., ks. Jerzy Popiełuszko odprawił w kościele pw. św. Stanisława Kostki pierwszą mszę za ojczyznę.
Marzec
200 lat temu, 10 marca 1822 r., w Manieczkach w Wielkopolsce zmarł Józef Wybicki, współtwórca Legionów Polskich i autor „Mazurka Dąbrowskiego”. W tym roku przypada także 275 lat od jego narodzin (29 września 1747) i 225 lat od powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech” (ok. połowy lipca 1797). Sejm RP „przekonany o wyjątkowym znaczeniu dorobku Wybickiego, oddając hołd jego dokonaniom”, ustanowił 2022 Rokiem Józefa Wybickiego.
Kwiecień
120 lat temu, 1 kwietnia 1902 r., w Petersburgu urodził się wybitny polski pisarz, publicysta, działacz emigracyjny Józef Mackiewicz. Sejm RP ustanowił 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza. „Był nieprzejednanym wrogiem totalitaryzmów, szczególnie komunizmu, poszukiwał wszystkiego, co mogłoby łączyć mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej, w tym antybolszewicką opozycję w Rosji, na drodze ku wolności narodów” – podkreślono w uchwale.
Maj
180 lat temu, 23 maja 1842 r., w Suwałkach urodziła się Maria Konopnicka, jedna z najwybitniejszych pisarek w dziejach polskiej literatury, autorka pieśni patriotycznej „Rota”. W uchwale Sejmu RP ustanawiającej 2022 Rokiem Marii Konopnickiej napisano że „za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej”. „Współorganizowała protest światowej opinii publicznej przeciwko niemieckim represjom wobec dzieci polskich we Wrześni w latach 1901–1902 i ustawom wywłaszczeniowym. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze” – zaznaczono w uchwale.
Czerwiec
35 lat temu, 8–14 czerwca 1987 r., odbyła się III pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Papież odwiedził Warszawę, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynię, Gdańsk, Jasną Górę i Łódź.
30 lat temu, 4 czerwca 1992 r., ujawniono tzw. listę Macierewicza, która zawierała nazwiska tajnych współpracowników komunistycznej bezpieki. Wykonanie uchwały lustracyjnej Sejmu RP przez rząd Jana Olszewskiego doprowadziło do jego odwołania przez większość parlamentarną przeciwną dekomunizacji. Wydarzenia te przeszły do historii jako „nocna zmiana” lub „noc teczek”.
25 lat temu, 31 maja–10 czerwca 1997 r., papież Jan Paweł p–o raz siódmy pielgrzymował do Polski. Odwiedził wówczas Gniezno, Kraków, Legnicę, Gorzów Wielkopolski, Poznań, Kalisz, Częstochowę, Zakopane, Ludźmierz, Duklę i Krosno.
Lipiec
130 lat temu, 12 lipca 1892 r., w Drohobyczu urodził się Bruno Schulz, wybitny prozaik żydowskiego pochodzenia, grafik, malarz i krytyk literacki, autor „Sklepów cynamonowych” i „Sanatorium pod Klepsydrą”. Senat RP ustanowił rok 2022 Rokiem Brunona Schulza. „Jego dorobek – zarówno literacki, jak i plastyczny – przesycony jest drohobyckimi realiami, bo uważał swoje miasto za centrum świata i był jego pilnym obserwatorem i doskonałym kronikarzem” – głosi uchwała.
25 lat temu, 3 lipca 1997 r., na południu Polski i w Czechach rozpoczęły się opady deszczu, które zapoczątkowały tzw. powódź tysiąclecia, jeden z największych kataklizmów naturalnych w historii Polski. W jej wyniku zalanych zostało kilkadziesiąt miejscowości, a śmierć poniosło 56 osób.
Sierpień
20 lat temu, 6–19 sierpnia 2002 r., papież Jan Paweł II odbył dziewiątą, ostatnią pielgrzymkę do Polski. Odwiedził Kraków i Kalwarię Zebrzydowską.
Wrzesień
50 lat temu, 10 września 1972 r., reprezentacja Polski w piłce nożnej pod wodzą Kazimierza Górskiego zdobyła złoty medal na igrzyskach olimpijskich w Monachium. Był to jeden z największych sukcesów w dziejach polskiego futbolu i początek złotej dekady reprezentacji Polski.
Listopad
80 lat temu, 19 listopada 1942 r., na ulicy getta w Drohobyczu esesman Karl Guenther zastrzelił Brunona Schulza.
55 lat temu, 25 listopada 1967 r., w Teatrze Narodowym w Warszawie odbyła się premiera „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka z Gustawem Holoubkiem w roli Gustawa-Konrada. Spektakl zdjęto z afisza w styczniu następnego roku, co było jedną z przyczyn wydarzeń marcowych.