W dniach 26-27 października 2024 r. Parafia Świętej Anny w Radzyniu Podlaskim uroczyście obchodziła jubileusz swojego 30-lecia. Poproszony przez ks. proboszcza Edwarda Konarskiego, przygotowałem krótki zarys dziejów parafii w celu zamieszczenia go w folderze-zaproszeniu na uroczystości. Uczyniłem to z tym większą przyjemnością, że sam, jako parafianin, miałem przyjemność obserwowania jej powstawania i rozwoju. Zapraszam do krótkiej wędrówki po 30-leciu parafii.

 

Nowa wspólnota

Parafia Świętej Anny w Radzyniu Podlaskim została erygowana przez biskupa siedleckiego Jana Mazura 16 kwietnia 1994 r. w wyniku nowego podziału radzyńskich parafii Świętej Trójcy i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. W jej skład wszedł teren Starego Koziegorynku, Nowy Kozirynek i miejskie tereny dawnego majątku Gubernia. Trzy lata później przyłączono do parafii wsie Stasinów, Ustrzesz i Zbulitów Duży. Liczyła wówczas ponad 3,5 tys. osób.

Powołanie parafii miało na celu poprawienie dostępu do sakramentów i zaspokojenie duchowych potrzeb lokalnej społeczności, a głównym inspiratorem jej utworzenia i kluczową rolę w jej organizacji odegrał ks. kan. Zbigniew Chaber, proboszcz parafii Świętej Trójcy w Radzyniu Podlaskim. Został też administratorem nowoutworzonej parafii i zainicjował działania mające na celu scalenie nowej wspólnoty i zorganizowanie duszpasterstwa Pierwszą  Mszę św. dla wiernych w nowej parafii odprawił 1 maja 1994 r. w kościele Świętej Trójcy. Powołał też pierwszą Radę Parafialną, zatrudnił kościelnego i organistę.

Poświęcenie krzyża i placu pod budowę nowego kościoła odbyło się 27 listopada 1994 r. Uroczystość ta miała duże symboliczne znaczenie dla nowo utworzonej wspólnoty parafialnej, gdyż oznaczała zjednoczenie i duchowe zaangażowanie parafian w proces tworzenia nowej parafii. Krzyż na placu budowy stał się centralnym punktem nowego miejsca kultu, a jego poświęcenie podkreślało duchowy początek nowego życia parafialnego. Był to ważny krok w organizacji i rozwijaniu parafii, mobilizujący do angażowania się w życie wspólnoty oraz zbierania środków na budowę kościoła. Obecność wiernych oraz duchowieństwa ze wszystkich radzyńskich parafii uwypukliła wspólne wartości i cel, jakim było zjednoczenie w wierze.

Duchowy kierunek rozwoju

Bardzo istotnym elementem tej pierwszej dużej uroczystości nowej wspólnoty parafialnej było przywołane przez biskupa i innych uczestników odniesienie do dziedzictwa unitów podlaskich. Stworzyło ono poczucie historycznej ciągłości i przynależności do tradycji religijnej regionu, a także ukształtowało kierunek duchowego rozwoju młodej wspólnoty. Nawiązania do historii unitów były integralną częścią modlitw i wypowiedzi uczestników. Wspomnienie ich heroicznych postaw wzmacniało poczucie tożsamości oraz religijności wiernych. Wskazało też patrona przyszłej świątyni. W 1996 r. biskup Jan Wiktor Nowak podjął decyzję, aby budujący się kościół miał oddzielny tytuł i był dedykowany Błogosławionym Męczennikom Podlaskim. Uniccy męczennicy za wiarę stali się stałą częścią nauczania, kazań i pracy formacyjnej różnych grup duszpasterskich działających w parafii, a odpusty ku ich czci miały stać się – poza wymiarem religijnym – także elementem samoidentyfikacji, integracji społecznej i promocją aktywności do działania w imię wartości i tradycji, które były częścią lokalnej historii.

Organizacja parafii

Uroczystość poświęcenia krzyża i placu pod budowę kościoła połączona była z objęciem funkcji pierwszego proboszcza nowej parafii przez ks. Henryka Domańskiego, dotychczasowego wikariusza parafii Świętej Trójcy w Radzyniu Podlaskim. To on stał się głównym organizatorem życia parafialnego i budowniczym nowego radzyńskiego kościoła. Wspólnie z Radą Parafialną podjęto decyzję o budowie świątyni oraz zbieraniu narzędzi i materiałów budowlanych. Nowy kościół miał zostać umiejscowiony w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza, na gruncie, który parafia otrzymała na zasadzie ugody z Miastem Radzyń Podlaski oraz w wyniku zamiany gruntów.

Tymczasowo centralnym punktem życia religijnego została zaadoptowana na potrzeby parafii kaplica cmentarna pw. Św. Anny, grobowiec rodzinny Korwin Szlubowskich, dawnych właścicieli dóbr ziemskich Radzyń, na cmentarzu katolickim, gdzie od 28 listopada 1994 r. odbywały się Msze św. i nabożeństwa.

W tym celu kaplica została zmodernizowana, co wiązało się z wymogiem dostosowania jej do potrzeb duszpasterskich. Wykonano gruntowne prace odnowieniowe, takie jak malowanie ścian i drzwi, a także montaż wentylatora, co w większości zostało nieodpłatnie wykonane przez parafian. Modernizacja kaplicy miała również na celu zapewnienie lepszego komfortu i bezpieczeństwa dla wiernych oraz umożliwienie jej funkcji jako centrum duszpasterskiego.

Aby ułatwić przepływ informacji o podejmowanych działaniach oraz zyskać przychylność dla planowanych przedsięwzięć, proboszcz organizował wizyty duszpasterskie, które pozwalały na rozmowy z parafianami i zbieranie informacji o osobach ewentualnie pomocnych w budowie nowego kościoła. Już w tym pionierskim dla parafii okresie stworzono chór, grupy modlitewne, scholę młodzieżową i Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży. Pierwsze w parafii rekolekcje adwentowe odbyły się w dniach 18-20 grudnia 1994 r.

Nowa świątynia

Początek budowy nowego kościoła datuje się na 9 lipca 1996 r. Prace rozpoczęły się od wykopu fundamentów. W tym samym dniu proboszcz otrzymał kamień węgielny pod świątynię z kościoła św. Anny w Jerozolimie, co miało symboliczne znaczenie dla rozpoczynającego się ogromnego dzieła wznoszenia świątyni. Pod nieobecność proboszcza budowę rozpoczął wikariusz parafii ks. Jacek Wojda, który symbolicznie pierwszy wbił szpadel w ziemię.

Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod nowy kościół miała miejsce 19 kwietnia 1997 r. przy okazji pierwszego w parafii bierzmowania młodzieży, a poświęcił go przewodzący uroczystościom biskup Jan Wiktor Nowak. Odczytano dokument poświęcenia a podpis pod nim złożyli kapłani oraz członkowie Rady Parafialnej.

Kluczowymi etapami budowy były: sporządzenie dokumentacji, wykopy pod fundamenty, wykonanie izolacji, wznoszenie murów z czerwonej cegły o konstrukcji monolitycznej wg projektu inż. Waldemara Nieściora. Poza zawodowymi budowlańcami, wiele prac było wykonywanych przez parafian, którzy angażowali się w różne działania związane z budową: regularnie brali udział w pracach budowlanych, w transporcie materiałów, pomagali przy murarce, w utrzymywaniu porządku na placu budowy. Działania te stanowiły owoc duchowej i materialnej mobilizacji. Organizacja różnych grup parafialnych sprzyjała budowaniu więzi duchowych i solidarności oraz odpowiedzialności za nową parafię. Przede wszystkim parafianie zapewniali jednak stały dopływ niezbędnych funduszy. Rada Parafialna podjęła decyzję o wprowadzeniu comiesięcznych składek od każdej rodziny, w ten sposób każdy mógł przyczynić się do finansowania inwestycji i uzyskać poczucie identyfikacji z parafią. Nie mniej istotne było wsparcie duchowe wsparcie. Organizowano modlitwy, które miały na celu wsparcie ludzkich wysiłków w trudnym procesie budowy. Każdego dnia parafianie przychodzili na plac budowy, gdzie odbywały się modlitwy, co zwiększało zaangażowanie i poczucie wspólnoty. Dzięki tym formom aktywności społeczność parafialna zdołała wznieść kościół, co stało się ważnym wydarzeniem w historii parafii św. Anny.

Równocześnie trwały również prace przy budowie plebanii, którą poświęcono 26 lipca 1999 r. Poświęcenie kościoła miało miejsce 17 października 1999 r., dwa dni przed rozpoczęciem tygodniowych Jubileuszowych Misji Ewangelizacyjnych w parafii Św. Anny, poprzedzających rok 2000. Poświęcenia dokonał biskup Henryka Tomasik. Uroczystość była poważnym wydarzeniem, a jej przebieg transmitowało Katolickie Radio Podlasie.

Na uroczystość poświęcenia do kościoła sprowadzono obraz bł. Męczenników Podlaskich.  Ogromne wyobrażenie (498 x 398 cm) zostało namalowane przez Elżbietę Grocholską-Zanussi specjalnie na uroczystość beatyfikacji męczenników unickich w Rzymie w 1996 r. Nawiązywało ono do słynnego obrazu Eliasza Radzikowskiego z przełomu XIX i XX w. Radzyńskiej parafii przekazał je biskup Jan Wiktor Nowak. W prezbiterium kościoła obraz znajdował się przez ponad 20 lat. Dopiero w lipcu 2020 r., w związku z wyposażeniem świątyni w komplet nowych ołtarzy, został podarowany parafii w Pratulinie. W bocznym ołtarzu przechodnim zachowano natomiast jego mniejszą, lecz wierną kopię.

Same misje, odbywające się pod hasłem „Z wiarą ojców w trzecie tysiąclecie”, rozpoczęły się procesjonalnym wprowadzeniem misjonarzy do kościoła. Każdy dzień był tematycznie skoncentrowany na różnych aspektach duchowości i religijności, a prowadzący kładli duży nacisk na znaczenie sakramentu chrztu, Eucharystii i rodziny. Punktem kulminacyjnym misji było wprowadzenie do kościoła relikwii bł. Męczenników Podlaskich.

Posługa ks. proboszcza Henryka Domańskiego w Radzyniu Podlaskim zakończyła się 26 sierpnia 2013 r. Dekretem biskupa Zbigniewa Kiernikowskiego proboszczem parafii Świętej Anny został mianowany ks. kan. Henryk Och, którego parafianie powitali 8 września 2013 r. Wraz z kluczami do kościoła przekazanymi mu przez ks. dziekana Romana Wiszniewskiego, przejął tym samym zadanie ukończenia budowy świątyni i obiektów parafialnych.

Celem, który nowy proboszcz przed sobą postawił, było przygotowanie kościoła i jego otoczenia do konsekracji. Najważniejszymi wyzwaniami w związku z tym było wyposażenie w stolarkę, ołtarze boczne, witraże, zakup organów, budowa ogrodzenia i stacji drogi krzyżowej wokół placu kościelnego. 2 sierpnia 2020 r. poświęcony został nowo zainstalowany ołtarz główny, wykonany w Szczyrku z dębowego drewna. Składa się z 4 wnęk. W jego głównej części pierwotnie umieszczono wspomnianą już mniejszą kopię obrazu przedstawiającego męczeństwo unitów podlaskich w Pratulinie, rok później przeniesiony do ołtarza bocznego. W jego miejsce zainstalowano imponującą figurę św. Anny Samotrzeciej. W dwóch bocznych częściach, na złoto-czerwonym tle symbolizującym męczeństwo, umieszczone zostały figury św. Piotra i św. Pawła – podobnie jak unici – filarów i męczenników za wiarę.

Konsekracja kościoła odbyła się 10 października 2021 r. Mszy św. przewodniczył biskup Kazimierz Gurda. Było to wydarzenie wieńczące tygodniowe święte misje parafialne. W homilii, podkreślając rolę sztafety pokoleń biorącej udział w budowaniu parafialnej wspólnoty, biskup powiedział m.in.: Poprzednie pokolenie budowało tę świątynię. Obecne upiększa kościół, przekazując wiarę kolejnemu pokoleniu. Tego dnia ołtarz oraz ściany świątyni zostały namaszczone świętym krzyżmem. Dzieło budowy kościoła rozpoczęte przez parafian przed ćwierć wiekiem pod przewodnictwem ks. Henryka Domańskiego ukończyli parafianie ze swoim pasterzem ks. Henrykiem Ochem.

Życie parafialne

Po poświęceniu kościoła w parafii powstawały kolejne grupy duszpasterskie, które miały na celu wspieranie życia religijnego i duchowego wspólnoty. Wyróżniała się Margaretka, powstała na wiosnę 2000 roku. Jej głównym celem jest modlitwa za kapłanów. Młodzież angażowała się w różnorodne prace związane z przygotowaniem uroczystości liturgicznych oraz prowadzeniem działań charytatywnych, takich jak kwestowanie na budowę kościoła. Istotny wpływ na życie parafialne miała grupa ministrancka, angażując chłopców w działania liturgiczne i duszpasterskie. W kolejnym roku utworzono w parafii Legion Maryi, który z czasem stał się organizacją najprężniej działającą. Pojawiły się kółka różańcowe, ruchy oazowe dla dzieci i dorosłych. Wszystkie miały duży wpływ na formowanie i mobilizację wiernych, wzmacniając wspólnotę parafialną poprzez współpracę w organizacji różnych wydarzeń, a także przez aktywny udział w przygotowaniach do liturgii i innych inicjatyw duszpasterskich

23 stycznia 2000 r. miał miejsce pierwszy w nowym kościele odpust ku czci bł. Męczenników Podlaskich, którym przewodniczył bisku senior Jan Mazur. Dzięki corocznym odpustom, poza zyskiem duchowym, parafianie otrzymali głębsze poczucie tożsamości duchowej i wspólnotowej, a także możliwość czerpania inspiracji z przykładu męczenników, co wpłynęło na ich osobistą i wspólnotową modlitwę oraz zaangażowanie. Od tamtego czasu przed każdym odpustem odbywa się nabożeństwo nowenny, której celem jest duchowe przygotowanie wiernych do obchodów.

Również corocznym wydarzeniem, które gromadzi wielu wiernych, także spoza parafii, jest odpust św. Anny odbywający się na radzyńskim cmentarzu katolickim. Pierwsza suma odpustu św. Anny w parafii odbyła się 26 lipca 1995 r., przewodniczył jej biskup Jan Mazur. Uroczystości związane z odpustem przyciągają dużą liczbę wiernych, a modlitwy i Msze św. są utrzymywane z zachowaniem tradycyjnych praktyk, takich jak modlitwy wypominkowe i różaniec.

Parafianie aktywnie uczestniczą w pieszych pielgrzymkach na Jasną Górę. Młodzież organizuje grupy pielgrzymkowe, a dla wielu jest to ważne wydarzenie religijne i społecznościowe. Co roku organizowane są spotkania przygotowawcze dla dzieci przystępujących do pierwszej komunii. Parafia organizuje różne formy wsparcia dla osób potrzebujących, na przykład zbiórki na rzecz powodzian oraz pomoc materialną dla rodzin z problemami finansowymi. Prowadzi rekolekcje dla dorosłych oraz młodzieży, co również stwarza możliwość zaangażowania się w życie duchowe wspólnoty oraz warunki do osobistej formacji. Bierze udział w organizacji imprez kulturalnych i społecznych, które angażują parafian i wzmacniają tożsamość i  przynależność do parafialnej społeczności.

Konsekracja kościoła pw. Błogosławionych Męczenników Podlaskich w Radzyniu Podlaskim w 2021 r. stanowiła symboliczny koniec okresu jego budowy. Dla parafii Świętej Anny rozpoczyna się nowy etap istnienia, w który wspólnota kroczyć będzie pod przewodnictwem nowego pasterza. Z dniem 1 lipca 2024 r.  biskup Kazimierz Gurda powołał na stanowisko proboszcza ks. kan. mgr lic. Edwarda Konarskiego, dotychczasowego proboszcza parafii Św. Marcina Biskupa w Stężycy, który w przeszłości posługiwał już w parafii Świętej Anny w charakterze wikariusza. Proboszcz-emeryt ks. Henryk Och pozostał w parafii jako rezydent.

Wykaz księży i pracowników świeckich posługujących w parafii

Imię i nazwisko Lata posługiwania i pracy
 

Proboszczowie
ks. Zbigniew Chaber (administrator) 1994
ks. Henryk Domański 1994-2013
ks. Henryk Och 2013-2024
ks. Edward Konarski od 2024 r.
 

Wikariusze
ks. Paweł Rozbicki 1994
ks. Jacek Wojda 1995-1996
ks. Sławomir Zaczek 1996-1999
ks. Bogusław Mich 1999-2001
ks. Tomasz Paśniczek 2001-2003
ks. Zbigniew Komoszka 2003-2006
ks. Marcin Todorski 2005-2006
ks. Michał Chromiński 2006-2008
ks. Sebastian Bisek 2006-2011
ks. Edward Konarski 2008-2010
ks. Janusz Sutryk 2010-2012
ks. Krzysztof Korolczuk 2011-2012
ks. Szczepan Skorupski 2012-2014
ks. Artur Suska 2014
ks. Mirosław Stańczuk 2012-2014
ks. Franciszek Klebaniuk 2014-2016
Ks. Piotr Zasuwik 2016-2019
ks. Łukasz Kulik 2019-2021
ks. Michał Rodak 2021-2023
ks. Adrian Kubak od 2023
 

Pracownicy świeccy
Zdzisław Magier (organista) od 1994
Jerzy Krawczyk (kościelny) 1994
Piotr Lański (kościelny) 1994-2000
Ryszard Wawrzecki (kościelny) od 2000
Maria Frączek (katechetka) od 1994
Urszula Szewczak (katechetka) 1997-2001
Danuta Podsiadły (katechetka) od 2001
Anna Urbaniak (katechetka) od 1996
 

Księża pochodzący z parafii
ks. Janusz Sałaj, ks. Dariusz Szczepaniuk, ks. Adam Kulik, ks. Grzegorz Krupski, ks. Jacek Jeruzalski, ks. Artur Petkowicz, ks. Michał Siennicki SAC, ks. Paweł Jurkowski SAC
 

Siostry zakonne
Misjonarki Św. Rodziny s. Pawła Ewa Bober, s. Bolesława-Bożena Wierzchowska
Franciszkanki od cierpiących s. Anna Ozimkiewicz, S. Jolanta Kowalik
Szarytka s. Anna Matejuk
Brygidka s. Małgorzata Zając