W niedzielę, 21 lipca w Domu Ludowym w Sitnie świętowano 100-lecie istnienia miejscowego teatru. Okazją były 23. Spotkania Teatrów Wiejskich „Teatr w Opłotkach”. W kolejnych wpisach przybliżymy wspomnianą imprezę, zaprezentujemy także fragmenty dwóch spektakli: „Taki wstyd” oraz spektaklu Teatru Podwórkowego Dawidy.
Amatorzy z aktorskim zacięciem
Teatr wiejski w Sitnie narodził się ponownie w latach 60-tych ubiegłego wieku. Następcy cały czas kontynuują tą tradycję. Spotkania mają na celu pielęgnowanie ludowej tradycji teatrów wiejskich z naszej gminy i regionu. Wyjątkowe jest to, że na scenie występują nie zawodowi aktorzy, jednak ich umiejętności są na tyle wysokie, że prezentują duży poziom. Amatorzy pokazują niemały kunszt aktorski. Skecze, pokazywane inscenizacje nawiązują do ludowej tradycji naszego regionu.
Sztuka i kultura spotykają się w sercu wsi
-Lata międzywojenne przyniosły społeczności Sitna wyróżnik w postaci prężnie działającego teatru wiejskiego. Pierwsze przedstawienia teatralne odbywały się w latach 20-tych XX wieku- wspomina przewodnicząca KGW w Sitnie, Ewa Marchwiak -Opiekę artystyczną nad teatrem sprawiali księża. Pomocy nie odmawiały pracujące w Sitnie nauczycielki oraz ziemianie okolicznych majątków, Wanda Chełmnicka i Zygmunt Jaźwiński. Opiekunowie dbali o dobór repertuaru, udzielali wskazówek reżyserskich i scenograficznych.
Dwie premiery rocznie
-Przyjął się zwyczaj, kontynuowany również w latach powojennych, że premiery przygotowywano na Boże Narodzenie i Wielkanoc – mówi nam Marchwiak. – Po przedstawieniu była zabawa taneczna. Rozprowadzano wtedy bilety, a dochód przeznaczano na zakup strojów i rekwizytów.
W latach 1935-37 prowadzono budowę Domu Ludowego, a artyści wiejscy wspierali przedsięwzięcie z wielkim zaangażowaniem. Pracowali i wpłacali zapracowane przez siebie skromne zyski. W latach 1939-45 działalność zespołu zamarła. Niemcy wprowadzili zakaz wszelkich zgromadzeń. Po wojnie zespół reaktywowano. Działał pod patronatem Koła Gospodyń Wiejskich. Z zespołem aktywnie współpracowała Anna Słowiak.
Pokaźny dorobek
W dorobku artystycznym zespołu z Sitna jest wiele sztuk teatralnych, takich jak: „Ulicznik warszawski”, „Podejrzana osoba”, „Wróżba cyganki, czyli wesele Basi”, „Posażna jedynaczka”, „Swaty Pawłowej”, „Ojcowizna”, „Piąty nieboszczyk”, „Ciocie na wydaniu”, „Ładny widok”, „Taki wstyd”, „Rzecz z swatem”, „Zawierucha”, „Złote pantofelki”, „Wojskowa kuracja”, „Babska polityka”, „Gorzałka”, „Wigilia ’44” – gdzie scenariusz oparty był na autentycznych wydarzeniach autorstwa Jadwigi Marchwiak i Andrzeja Koska.
Zdobyta na scenach popularność zespołu teatralnego przyciągnęła do wsi ekipę lubelskiej telewizji. W 1996 r. odtworzono „Piątego nieboszczyka”. Współpraca nawiązana podczas realizacji telewizyjnej miała swój dalszy ciąg podczas filmowania przygotowań do świąt wielkanocnych i rezurekcyjnego śniadania z udziałem artystów z Sitna. Nagrywali także sceny do dokumentu historycznego „Powstanie zamojskie”. Mieszkańcy Sitna uczestniczyli na planie filmowym jako statyści i zostali zaproszeni na pokaz filmu, który odbył się 12 maja 2006 r. w Zamojskim Domu Kultury.
Z Sitna do stolicy
Na trasie występów zespołu znalazły się również Piotrowickie Spotkania z Talią i Melpomeną (1997), Spotkania Teatralne w Ostrowie Lubelskim (1998). Ukoronowaniem pracy zespołu był występ w Warszawie, w Teatrze Studio na dużej scenie z widowiskiem „Zawierucha”. Otrzymał tam od widowni – złożonej ze studentów szkół teatralnych – owację na stojąco.
4 lipca 1999 r. artyści z Sitna świętowali 75. rocznicę swojego teatru. Wyróżniających się artystów z Sitna, z długoletnim stażem, uhonorowano odznaczeniem „Zasłużony działacz kultury”, przyznanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Niezmienną sympatią widzów cieszyła się komedia „Piąty nieboszczyk”, prezentowana przez dziesięciolecia w różnych obsadach. Trudno zliczyć, ile razy ją odgrywano na różnych imprezach gminnych i regionalnych, na jubileuszach organizacji i stowarzyszeń, firm, instytucji, konkursach, przeglądach. „Piąty nieboszczyk” przeszedł zwycięsko eliminacje Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych w Stoczku Łukowskim – najstarszym przeglądzie wiejskich teatrów w Polsce. Komisja artystyczna wystawiła bardzo pochlebną recenzję. Czytamy w niej: „Piąty nieboszczyk” Antoniego Lechowicza to jedyna sztuka dramatyczna, którą wystawił teatr z Sitna. Trójka aktorów dała pokaz dobrego wykonawstwa. Pragniemy szczególnie podkreślić szlachetną intencję kontynuowania, porzuconego często nurtu, wystawiania przedstawienia o charakterze dramatycznym. Zespół z Sitna stanowi rzadki przykład teatru, który kulturalnie opracowuje tekst dramatyczny”.
„Teatr w opłotkach” w czerwcu 2015 r. wziął udział w Juwenaliach Trzeciego Wieku w Warszawie. Na imprezie zdeklasował rywali i zdobył I nagrodę w kategorii „Teatr” oraz Grand Prix całych juwenaliów.
Odeszła legenda
3 marca 2023 r. wiejska i gminna społeczność pożegnała znakomitą aktorkę Teatru Wiejskiego, jednocześnie przewodniczącą Koła Gospodyń Wiejskich- Joannę Ptaszyńską.
