Prezentacja inskrypcji Żołnierzy Wyklętych w radzyńskim areszcie UB autorstwa Dariusza Magiera i Pawła Żochowskiego.

Nie Wyklęci, oby byli święci

-Boże, ocal naszą Polskę, zjednocz nas, byśmy kochali naszą ojczyznę jak matkę. Modlimy się o wieczną chwałę, dla tych, którzy oddawali za nią życie, spoczywających w znanych i nieznanych mogiłach – mówił na początku mszy ks. Henrych Och, proboszcz parafii Św. Anny.

Byli ludźmi wielkiego ducha, żyjących wiernością przysięgi , złożonej Bogu i ojczyźnie. W niepodległej Polsce stanowiliby elitę narodu

-usłyszeliśmy w homilii.

Kaznodzieja przywołał postaci niezłomnych kapłanów, mordowanych do ’89 roku w tym błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki, którego relikwie towarzyszyły dzisiejszej liturgii.

Marian Szymański odczytał swój wiersz poświęcony pamięci Wyklętych.

Wyniki badań nt. inskrypcji na ścianach UB

Prof. Dariusz Magier wraz z Pawłem Żochowskim od kilku lat dokumentują zachowane w  katowni Gestapo/UB inskrypcje, przetrzymywanych w piwnicach radzyńskiego więzienia.

– W tym roku, wreszcie nadarzyła się okazja, by sfotografować wszystkie cele centymetr po centymetrze – mówił prezes InBrosz-u. – Dzięki działaniom burmistrza pomieszczenia zostały opróżnione. Stojące tam dotąd meble i sprzęty odsłoniły całość ścian i inskrypcji.

Paweł Żochowski sfotografował wszystkie inskrypcje (to blisko 400 zdjęć z 7 cel byłego aresztu UB). Zostały one poddane naukowej analizie.

-Spośród wszystkich uwiecznionych tam napisów udało nam się wydzielić te, które wiemy kto napisał i że są to rzeczywiście żołnierze podziemia- podkreślił Magier.

– Stworzyliśmy katalog 254  inskrypcji. 145 z nich to imiona i nazwiska osadzonych, 43 to nazwy miejscowości, z których pochodzili. Zachowało się 35 dat, 27 religijnych odniesień do Boga, modlitw o ratunek i 4 sentencje.

Zachowane napisy zostały uczynione przez więźniów komunistycznego reżimu, brak jest inskrypcji z czasów niemieckiej okupacji.

Kolejnym etapem badań było zrobienie kwerendy archiwalnej w IPN-ie

450 Wyklętych stanowiło 25% więźniów. Z imienia i nazwiska rozpoznano 398 osób, czyli blisko 90% całości .

22 to liczba utrwalonych w inskrypcjach personalnych na ścianach radzyńskiej katowni (6%). Zebrane dane składają się na: imię i nazwisko więźnia, miejsce zamieszkania, formacja, miesiąc i rok aresztowania oraz numer celi, w której pozostawiono inskrypcję