Maj poświęcony Matce Bożej nierozłącznie związany jest z Litanią Loretańską. Przymiotnik ” loretańska” pochodzi od łacińskiego słowa „lauretana”. Loreto było pierwotnie wzgórzem porosłym dzikim wawrzynowym gajem ( wawrzyn = lauerea lub laurus, lauretum oznacza gaj wawrzynowy, stąd przymiotnik lauretanus-lauretana). Od tego łacińskiego słowa pochodzi ludowa forma Loreto jako nazwa najpierw gaju, a później miasta.
W kościele św. Trójcy znajduje się ornat skrzypcowy, którego preteksta krzyżowa przedstawia scenę przeniesienia przez aniołów Świętego Domku Matki Bożej z Nazaretu do Loreto. Profesor Giorgio Nicolini w książce „Historyczna prawdziwość przeniesienia Świętego Domu z Nazaretu do Loreto” podaje szczegóły przeniesienia. Święty Domek został cudownie zabrany z Palestyny, by nie wpadł w ręce mahometan. Jego przeniesienie do Trsatu (pierwszy etap translokacji) miało miejsce w nocy z 9 na 10 maja 1291 roku.
Drugie przeniesienie odbyło się do Posatora (prowincja Ancona we Włoszech); trzecie do lasu Pani Loretańskiej na równinie w obrębie murów Loreto 10 grudnia 1294 roku, czwarte – na Mount Prodo w Loreto; i piąte – na obecne miejsce, gdzie dziś znajduje się bazylika wzniesiona wokół Domku.
Na radzyńskim ornacie wokół sceny przeniesienia widoczni są czterej Ewangeliści: św. Jan (orzeł); św. Łukasz (wół); św. Mateusz ( człowiek lub anioł); św. Marek ( lew).
Symbole Ewangelistów wywodzą się z dwóch źródeł: W Starym Testamencie prorok Ezechiel opisuje rydwan Boży, ciągniony przez Cherubinów („… Oblicza ich miały taki wygląd: każda z czterech istot miała z prawej strony oblicze człowieka i oblicze lwa, z lewej zaś strony każda z czterech miała oblicze wołu i oblicze orła…”), podobną wizję opisał św. Jan w Apokalipsie („…Przed tronem – niby szklane morze podobne do kryształu, a w środku tronu i dokoła tronu cztery Zwierzęta pełne oczu z przodu i z tyłu: Zwierzę pierwsze podobne do lwa, Zwierzę drugie podobne do wołu, Zwierzę trzecie mające twarz jak gdyby ludzką i Zwierzę czwarte podobne do orła w locie…”)..
Zdjęcia autorstwa Dominiki Leszczyńskiej.
