Zenon Franciszek Przesmycki ps. „Miriam”, „Jan Żagiel” (ur. 22 grudnia 1861 w Radzyniu Podlaskim, zm. 17 października 1944 w Warszawie) – polski poeta i tłumacz, przedstawiciel parnasizmu, krytyk literacki i artystyczny okresu Młodej Polski, odkrywca i wydawca twórczości Cypriana Kamila Norwida.

Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Paprzyca. Gimnazjum ukończył ze złotym medalem, następnie studiował we Włoszech, Czechach, Francji, Anglii. W Warszawie ukończył studia prawnicze. W latach 1887–1888 był redaktorem warszawskiego „Życia”, wywierającego wpływ na rozwój modernizmu w Polsce.

W latach 1889–1900 przebywał w Paryżu i Wiedniu. W latach 1901–1907 redagował pismo literackie „Chimera”, co jest uważane za jego największe osiągnięcie. Od 1905 był żonaty z Anielą Hoene (1867–1938), potomkinią Wilhelma Hoene – znanego zegarmistrza lubelskiego; dzieci nie miał.

W dwudziestoleciu międzywojennym był ministrem kultury i sztuki (1919-1920) w rządach Ignacego Jana Paderewskiego oraz Leopolda Skulskiego, a także prezesem Polskiego Towarzystwa Ochrony Prawa Autorskiego.

Był członkiem Polskiej Akademii Literatury, tłumaczem poezji i prozy, popularyzatorem twórczości Norwida. Sztukę uważał za środek uszlachetniania ludzkości.

Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 46-1-29/30).

Twórczość

Autor m.in. zbioru poezji Z czary młodości (1893), a także wierszy takich jak W twych cudnych oczach… oraz słynnego W co wierzyć? – będącego sztandarowym, a zarazem dramatycznym przykładem polskiego dekadentyzmu. Wiersze Miriama są wyrafinowane formalnie. Poeta pisał między innymi ronda. Zenon Przesmycki był też bardzo pracowitym tłumaczem. Przekładał z francuskiego, czeskiego i angielskiego. Tłumaczył m.in. wiersze Rimbauda, Poego, Mallarmégo, dramaty Maeterlincka. Przyswoił kulturze polskiej także tomik Duch i świat Jaroslava Vrchlickiego. Miriam przetłumaczył też wiersz Roberta Browninga The Last Ride Together (Ostatnia przejażdżka we dwoje).

Odznaczenia

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)
  • Komandoria Legii Honorowej (Francja)
  • Komandoria Orderu Leopolda (Belgia)
  • Komandoria Orderu Białego Lwa (Czechosłowacja)

W Radzyniu znajduje się ulica Przesmyckiego. „Miriam” jest także patronem Miejskiej Biblioteki Publicznej.