W filmach traktujących o procesach sądowych często widzimy scenę przysięgi religijnej (najczęściej na Biblię) składanej przez zeznających świadków. Warto wiedzieć, że w Polsce przedwojennej, w czasach przed zsowietyzowaniem sądownictwa, przysięga religijna również istniała.

Dziś w polskim sądownictwie istnieje możliwość złożenia przysięgi świeckiej: „świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co jest mi wiadome”. W praktyce regułą jest to, że strony godzą się na przesłuchanie świadka bez przyrzeczenia, co powoduje, że ilość składanych ślubowań jest znikoma. Wynika to z faktu, że każda zeznająca osoba pouczana jest każdorazowo o potencjalnej odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań i ponosi ją niezależnie od faktu, czy składała przyrzeczenie czy nie.

Niegdyś wychodzono z założenia, że dla ludzi religijnych przysięga w duchu wiary stanowiła dodatkowy bodziec prawdomówności.

Z uwagi na skład narodowościowo-religijny ludności II RP sądownictwo musiało zróżnicować przysięgi dla przedstawicieli najczęściej występujących w sądach wyznań. W aktach sądów powszechnych najczęściej natkniemy się na chrześcijańską oraz żydowską.

Przysięga chrześcijańska:

Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Trójcy Świętej Jedynemu, iż w sprawie niniejszej, do której przed Sąd na świadka wezwany zostałem, nie powodując się ani przyjaźnią, ani pokrewieństwem, ani chęcią zysku, ani też innymi jakimikolwiek bądź względami, sumiennie zeznam rzetelną prawdę, iż nie zataję nic z tego, co mi jest wiadome, pomnąc że z tego wszystkiego obowiązany będę zdać sprawę przed prawem i Panem Bogiem na ostatecznym Jego Sądzie. Tak niech mi dopomoże niewinna męka Zbawiciela mojego Jezusa Chrystusa. Amen.

Przysięga żydowska

Przysięgam na Boga, Adonoj Boga Izraela, z czystym sercem i bez żadnej ukrytej we mnie myśli i z wiadomością skutków krzywoprzysięstwa, że wszystko o co będę pytany w tej sprawie zeznam rzetelnie, a pod żadnym pozorem nie zeznam nieprawdy, ani dla przyjaźni lub nienawiści, ani dla pokrewieństwa lub też ze strachu i o tym mogę w każdej chwili przed Bogiem złożyć rachunek, tak niech mi Pan Bóg dopomoże na duszy i na ciele. Amen.

Obecnie, choć teoretycznie istnieją konstytucyjne gwarancje do złożenia przysięgi religijnej w postępowaniu sądowym, w praktyce prawo to jest przez sądy kwestionowane. Instytucja przysięgi religijnej istnieje za to w wielu państwach Europy oraz USA.