W piątek, 27 września br. na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie odbyły się centrale obchody święta Wojsk Obrony Terytorialnej. Podczas uroczystości Prezydent Andrzej Duda wręczył sztandary wojskowe pierwszym trzem brygadom OT, minister Mariusz Błaszczak wręczył nominacje na stanowiska dowódców brygad OT, a Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej profesor Leszek Żukowski przekazał testament Polski podziemnej.

27 września: powstanie Polskiego Państwa Podziemnego – święto WOT

27 września to data szczególna w historii Polski, jest ona symbolicznym początkiem organizowania ruchu oporu przeciwko okupantowi.  W dniu 27 września 1939 roku, w obliczu kapitulacji stolicy, powstała pierwsza konspiracyjna organizacja niepodległościowa – Służba Zwycięstwu Polski, która w listopadzie tego samego roku przekształciła się w Związek Walki Zbrojnej, a w lutym 1942 r.  w Armię Krajową. W tym roku obchodzimy już 80 rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, jedynej w skali światowej organizacji, w której mimo terroru okupanta funkcjonowały wszystkie organy państwowe, zarówno cywilne, jak i wojskowe.

27 września od roku jest również szczególnym dniem dla żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej, którzy tego dnia obchodzą swoje święto. Ustanowienie święta WOT w dniu utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego podkreśla historyczną tożsamość żołnierzy piątego rodzaju sił zbrojnych, którzy dziedziczą tradycje Armii Krajowej.

Sztandary wojskowe dla pierwszych brygad obrony terytorialnej

Szczególnym wydarzeniem podczas obchodów tegorocznego święta WOT jest uroczystość wręczenia pierwszych sztandarów wojskowych brygadom obrony terytorialnej.

Z rąk Prezydenta RP Andrzeja Dudy sztandary wojskowe otrzymali dowódcy: 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. gen. bryg. Władysława Liniarskiego ps. „Mścisław”, 2 Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. mjr. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora” oraz 3 Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej im. płk. Łukasza Cieplińskiego ps. „Pług”.

Nowi dowódcy brygad OT

Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podczas tegorocznych obchodów święta WOT wręczył nominacje na stanowiska dowódców brygad obrony terytorialnej. Decyzje te formalnie uruchamiają ostatni – czwarty etap formowania WOT, czyli budowę struktur formacji na ścianie zachodniej.

Na dowódcę 14 Zachodniopomorskiej Brygady OT wyznaczony został dotychczasowy dowódca 6 Mazowieckiej Brygady OT płk Grzegorz Kaliciak, na którego dotychczasowe stanowisko nominację odebrał płk Przemysław Owczarek.

Na dowódcę 16 Dolnośląskiej Brygady OT został wyznaczony dotychczasowy dowódca 10 Świętokrzyskiej Brygady OT płk Artur Barański, na którego dotychczasowe stanowisko nominację odebrał płk Grzegorz Motak.

Testament Polskiego Państwa Podziemnego

Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej prof. Leszek Żukowski podczas piątkowych uroczystości na Placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie przekazał żołnierzom WOT „Testament żołnierzy i obywateli Polskiego Państwa Podziemnego”. Testament w 2009 roku, w 70 rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego, przekazał reprezentantom młodego pokolenia prezydent RP Lech Kaczyński. Wojska Obrony Terytorialnej powstały siedem lat po tamtych wydarzeniach, dlatego teraz, uzupełniając niejako ówczesną decyzję Prezydenta RP władze Światowego Związku Żołnierzy AK podjęły decyzję o przekazaniu testamentu również w ręce tych, którzy z racji dziedziczonych tradycji są depozytariuszami tradycji Armii Krajowej.

Wojska Obrony Terytorialnej A. D. 2019

Formacja jest obecnie w jednym z najbardziej dynamicznych okresów tworzenia. Szkolenia ochotników prowadzi już trzynaście brygad OT na terenie dwunastu województw. Formacja liczy 21,7 tys. żołnierzy (w tym 3,2 tys. żołnierzy zawodowych) – do końca tego roku zaplanowanych jest jeszcze kilkadziesiąt szkoleń podstawowych i wyrównawczych, co będzie skutkowało powołaniem w struktury formacji kolejnych kilku tysięcy ochotników.

W połowie sierpnia w WOT rozpoczęto formowanie kolejnych siedmiu batalionów lekkiej piechoty. Pięć z nich powstaje na terenie województw, gdzie są już zlokalizowane struktury WOT (w Słupsku, Inowrocławiu, Kutnie, Sandomierzu oraz Cieszynie). Dwa kolejne bataliony (w Skwierzynie i Brzegu) będą stanowić zalążek przyszłych brygad OT na terenie województw: opolskiego i lubuskiego, a tymczasowo będą podporządkowane odpowiednio pod wielkopolską i śląską brygadę OT.

Decyzja ministra Mariusza Błaszczaka o wyznaczeniu dowódców brygad zachodniopomorskiej oraz dolnośląskiej formalnie zapoczątkowuje czwarty – ostatni etap budowy formacji, czyli tworzenie struktur WOT na terenie województw położonych na tzw. ścianie zachodniej.

Konsekwentnie kontynuowany jest proces wyposażania formacji. Jeszcze w tym roku cała formacja zostanie przezbrojona na najnowsze, polskiej produkcji, karabinki GROT (obecnie trwa wymiana kbs Beryl na Grot w brygadach na wschodzie kraju). Do końca roku na wyposażenie kolejnych brygad OT trafią bezzałogowce FlyEye. Jeszcze w tym roku zaplanowane są dostawy: pierwszej partii pistoletów WIS100 oraz  moździerzy LMP2017. Podczas ostatnich targów w Kielcach do strony amerykańskiej wysłane zostało zapytanie o możliwość pozyskania przeciwpancernych pocisków kierowanych Jawelin na potrzeby WOT.

Dowództwo WOT przejmuje w podporządkowanie Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki, a w jego ramach powstanie Szkoła Podoficerska, która będzie kształciła kadry podoficerskie w specjalnościach łączności, informatyki, cyberbezpieczeństwa oraz lekkiej piechoty (zamiejscowo w Toruniu).

Jednym z celów powołania nowej formy służby, pełnionej tylko w WOT – Terytorialnej Służby Wojskowej było zwiększenie liczebności sił zbrojnych i rezerw osobowych poprzez zaangażowanie do służby wojskowej osób, które nie mogą lub nie są zainteresowane zawodową służbą wojskową. Pierwsze dwa i pół roku funkcjonowania WOT dowiodły, że ta forma służby spotkała się z bezprecedensowym zainteresowaniem i w ocenie żołnierzy umożliwia dobry balans pomiędzy życiem osobistym, zawodowym i służbą wojskową.  Do chwili obecnej w całym kraju chęć służby w WOT zadeklarowało 40 tys. osób, to zdecydowanie więcej niż możliwości szkoleniowe formacji na tym etapie tworzenia.

Formacja stawia na nowoczesność, w szkoleniu stosowane są innowacyjne metody i narzędzia. Nowatorskim podejściem jest wykorzystanie potencjału byłych żołnierzy Wojsk Specjalnych oraz funkcjonariuszy jednostek antyterrorystycznych w ramach Mobilnych Zespołów Szkoleniowych, które szkolą instruktorów w WOT. Zdecydowana większość szkoleń rotacyjnych żołnierzy WOT odbywa się w stałych rejonach odpowiedzialności poza terenami wojskowymi, co pozwala na bardzo efektywne przygotowanie się do wypełniania misji formacji, jaką jest obrona i wspieranie lokalnej społeczności.

Wojska Obrony Terytorialnej kontynuują współcześnie misję Armii Krajowej. Te dwie formacje dzieli czas, ale łączy troska o dobro Ojczyzny. Dziedziczenie tradycji AK przez WOT wynika wprost z bliskości formy działania obydwu formacji, jak również potrzeby budowy etosu WOT na wartościach, z którymi identyfikują się żołnierze.

WOT opiera swój potencjał na żołnierzach – ochotnikach, którzy z uwagi na terytorialny charakter formacji, w tym pełnienie służby w obszarze swojego zamieszkania, sami siebie nazywają Terytorialsami. O przyjęcie w szeregi Wojsk Obrony Terytorialnej mogą ubiegać się rezerwiści, a także te osoby, które do tej pory nie pełniły żadnej formy służby wojskowej.  Dzięki temu, że szkolenia odbywają się głównie w dni wolne od pracy – służba w WOT daje możliwość pogodzenia życia rodzinnego i zawodowego ze służbą Ojczyźnie.